Przedstawiamy nowe wytyczne dotyczące praktyki klinicznej w zakresie wykorzystania ablacji pod kontrolą USG w leczeniu niezłośliwych guzków tarczycy. Wytyczne te zostały opracowane przez stowarzyszenie European Thyroid Association 2020.
Guzki tarczycy
Guzki tarczycy wyrywane są w badaniu USG u 50% dorosłych kobiet i 30% u mężczyzn. Większość zmian jest łagodna z cytologicznego punktu widzenia i nie wywołują one miejscowych objawów ani nie wymagają leczenia. Jednak znaczna liczba pacjentów doświadcza ucisku, skarży się na aspekty kosmetyczne lub pojawia się u nich utajona lub jawna nadczynność tarczycy ze względu na autonomiczny nadczynny guzek tarczycy (AFTN). W krajach europejskich tysiące pacjentów z guzkami poddawanych jest zabiegom chirurgicznym, pomimo wskazań guzka łagodnego. Większości z nich nie zaproponowano innych, niechirurgicznych opcji leczenia.
Termoablacja
Obecnie zabiegi pod kontrolą USG można w niektórych przypadkach rozważać jako alternatywne opcje dla dobrze znanych metod leczenia. Termoablacja jest w stanie zmienić charakter łagodnych zmian na tarczycy, które narastają z czasem, aby zapobiegać powstaniu lub kontrolować objawy bez wywoływania niedoczynności tarczycy oraz obniżać ryzyko komplikacji związanych z operacjami.
Co istotne, po prawie 20 latach zastosowania klinicznego nie istnieją dowody na to, że techniki termoablacji powodują nowotwory tarczycy.
Klasyfikacja do zabiegu
Zastosowanie zabiegu termoablacji w przypadku guzków tarczycy u pacjentów młodocianych i dorosłych uwarunkowane jest poniższymi kryteriami:
• Należy wykluczyć ryzyko powstania nowotworu i rozważyć korzyści oraz wady wszystkich dostępnych opcji w porozumieniu z pacjentem.
• Nie należy wykorzystywać zabiegów termoablacji do zmniejszania objętości bezobjawowych guzków tarczycy, chyba że narastanie występuje na przestrzeni czasu, jest udokumentowane i istotne z klinicznego punktu widzenia.
• W przypadku objawowych guzków torbielowatych (lub głównie torbielowatych) preferowaną metodą ze względu na skuteczność, szybkość działania i niski koszt jest ablacja etanolem. Można rozważać termoablację w przypadku nawrotu zmian torbielowatych po ablacji etanolem lub w przypadku szczątkowych guzków litych po zastosowaniu ablacji etanolem.
• Celem termoablacji ma być całkowite zniszczenie docelowego guzka, aby zredukować objawy i zapobiegać ponownemu ich pojawianiu się, stosując przy tym bezpieczne procedury i minimalizując ryzyko wystąpienia efektów ubocznych. W sensie ogólnym, guzki gąbczaste i złożone stanowią lepsze podłoże dla termoablacji niż guzki lite i zwarte.
Wytyczne dotyczące stosowania zabiegów termoablacji
• Termoablacja wiąże się z niewielką liczbą poważnych i mniej istotnych powikłań, jednak skutki uboczne są potencjalnie poważne.
Tym samym osoby operujące muszą przejść dedykowane szkolenie w zakresie zabiegów leczniczych tarczycy pod kontrolą metod obrazowania.• Efekty termoablacji mogą utrzymywać się latami. Możliwe jest również ponowne narastanie guzka, a decyzja o powtórzeniu zabiegu lub wybraniu innej opcji leczenia, na przykład zabiegu, musi zostać podjęta wraz z pacjentem.
• Wśród dostępnych technik termoablacji kilka ośrodków przez długi czas stosowało termoablację laserową (LTA) oraz ablację prądem o częstotliwości fal radiowych (RFA), zapewniając przy tym trwałe i spójne wyniki.
• Dopiero niedawno zaczęto stosować ablację mikrofalową (MWA) w leczeniu guzków tarczycy i wymagana jest dalsza walidacja tego procesu, jak w przypadku HIFU.
